Manyetik Rezonans Görüntüleme: Temel Bilgiler

                                  Dr. Orhan Konez                                    English

İNCELEME SÜRESİ - MULTISLICE GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ

Bir kesit görüntüsü oluşturmak için ne kadar süre gereklidir?

Daha önce, inceleme süresini belirleyen bir unsurun faz-kodlama (phase-encoding) step sayısı olduğunu söylemiştir. Bunun yanında inceleme süresini belirleyen bir diğer unsur TR süresidir. Kabaca örnek verecek olursak;

TR:1000 msn

Faz-kodlama step sayısı: 256 (matriks 256 x 256) olduğunu kabul edersek; bir kesit görüntüsü oluşturmak için faz-kodlama step sayısı kadar sinyal kaydedilmesi gerektiğinden dolayı, inceleme süresi = 1000 x 256 = 256.000 msn. = 4-5 dakika (bu sadece 1 kesit için gereken süredir).

Rutin MRG incelemelerinde bir planda en az T1 ve T2 ağırlıklı görüntülerin elde edildiğini ve her birinin ortalama 15–20 kesit olduğunu düşünürseniz, bir hasta için saatler harcamanız gerekmektedir; bu süreye ne hasta tahammül edebilir, ne de sahip olduğunuz cihazın maliyeti ve parasal giderleri buna izin verebilir. Bunun haricinde daha da önemlisi uzun inceleme süresi içersinde oluşacak hareket artefaktlarıdır. Bu soruna çözüm “Multislice Görümtüleme” dir (Şekil 7.5).  

  Şekil 7.5: Bu teknikte bir TR suresi icinde birden cok kesitin RF pulslari uygulanmaktadir ve bu sayede inceleme suresi belirgin derecede kisalmaktadir. 

Şekilden de anlaşıldığı gibi, bu teknikte 180° RF puls ile 90° RF puls arasındaki sürede diğer kesitlerin 90° ve 180° RF pulsları uygulanmaktadır. Böylece, bekleme zamanlarını diğer kesitlerin RF puls uygulamaları ile değerlendirilmektedir ve bir kesit için gereken süre içersinde çok sayıda kesit görüntüsü aynı anda elde edilmektedir. Bununla birlikte, bu durumda karşımıza önemli bir sorun çıkar; belirleyeceğimiz TR süresi kesit sayımızı sınırlayabilmektedir. Çünkü 180° RF puls ile ikinci 90° RF puls arasında yeterli zaman yok ise (TR kısa ise), sistem sınırlı sayıda kesit üzerinde çalışabilmektedir. Sonuç olarak bazı durumlarda kesit sayımızı artırmak için, TE süresini artırmak zorunda kalmayız.

İnceleme süresini belirleyen üçüncü unsur “Number of excitation (NEX)” dir (bazı MRG sistemlerinde “Average” olarak kullanılmaktadır). Bunun anlamı; eğer kesite giren voksellerden yeterli sinyal alamıyor isek; işlemi, yani ikinci defa olarak faz-kodlama step sayısı kadar 90° ve 180° RF pulsları uygulayıp sinyal kaydı yapmamız gerekebilmektedir. NEX: 1,2,3… gibi rakamlarla belirtilip, bunun değeri işlemin kaç kere yapıldığını göstermektedir. Dolayısıyla NEX sayısı, faz-kodlama step sayısı ve TR’da olduğu gibi inceleme süresi ile doğrudan ilişkilidir.

Magnet gücü (Tesla) inceleme süresini nasıl etkiler?

Daha önce detaylı olarak bahsedildiği gibi, magnet gücü yüksek ise (1.5 T gibi yüksek Tesla değerli cihazlarda), dokudan elde edeceğimiz sinyal yüksek amplitütde, buna karşın magnet gücü düşük ise (0.2 T gibi düşük Tesla değerli cihazlarda), elde edilecek sinyalin amplitütü düşük olmaktadır. Dolayısıyla magnet gücü yüksek ise NEX=1 çoğu zaman yeterli olurken, magnet gücü düşük ise yeterli siniyal elde edebilmesi için NEX’in 6-8 gibi yüksek değerlerde olması gerekebilmektedir. Sonuç olarak bunun anlamı, magnet gücü yüksek ise inceleme süresi kısa, buna karşın magnet gücü düşük ise inceleme süresi NEX kadar uzun olmaktadır.

Sonuç olarak, inceleme süresini belirleyen 3 unsur:

İnceleme süresi = TR χ Matriks χ NEX

MRG incelemelerinde multislice tekniği bize büyük avantajlar sağlar; bununla birlikte aynı zaman biriminde birden çok sayıda kesit üzerinde işlem yapıldığından dolayı, bu süre içersinde hastanın bir anlık hareketi tüm kesitlere artefakt olarak yansıyabilmektedir. BT’de ise bildiğiniz gibi, kesitler sırası ile birbirinden bağımsız olarak elde edildiği için hastanın ani hareketi sadece 1 veya 2 kesite yansımakta, diğer kesitler etkilenmemektedir. Bu nedenle, MRG’de kaliteli görüntü elde edilebilmesi için hastanın inceleme süresi boyunca hareketsiz olarak kalması esastır. Bu ayrıca inceleme süresinin ne kadar önemli olduğunu da belirlemektedir.

 

Ana sayfa     I    iletisim